ಹೆಚ್ಚಿನ ಅ‍ಭ್ಯಾಸಕ್ಕಾಗಿ ಬಟನ್‌ ಮೇಲೆ ಕ್ಲಿಕ್‌ ಮಾಡಿ.
For More Practice
3. ಪದಗಳು/ ಶಬ್ದಗಳು
ಸ್ನೇಹಿತರೇ, ನಾವು ಈ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಶಬ್ದಗಳ ರಚನೆ, ಶಬ್ದದ ಭಾಗಗಳು, ಶಬ್ದಗಳ ಪ್ರಭೇದದ ಬಗ್ಗೆ ತುಂಬ ಸರಳವಾಗಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ.
ಶಬ್ದ: ಅರ್ಥವುಳ್ಳ ಅಕ್ಷರಗಳ ಗುಂಪನ್ನು “ಪದ / ಶಬ್ದ” ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ಪದ: ಎಂದರೆ ಪ್ರಕೃತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರತ್ಯಯ ಸೇರುವ ಸಮುದಾಯವನ್ನು “ಪದ” ಎನ್ನುವರು.
ಪ್ರಕೃತಿ : ಎಂದರೆ ಮೂಲರೂಪ ಅಥವಾ ಪ್ರತ್ಯಯ ರಹಿತವಾದದ್ದೆ ಪ್ರಕೃತಿ
ರಾಮನು ಈ ಪದ ವನ್ನು ಬಿಡಿಸಿ ಬರೆದಾಗ = ರಾಮ+ನು
ಈ ಪದದಲ್ಲಿ ರಾಮ ಪ್ರಕೃತಿ. ಅದೇ ರೀತಿ ನು ಪ್ರತ್ಯಯ
| ಮೂಲ ಪದ (ಪ್ರಕೃತಿ) | + | ಪ್ರತ್ಯಯ | ಪದ |
|---|---|---|---|
| ಮನೆ | + | ಅನ್ನು | ಮನೆಯನ್ನು |
| ಕಾಗದ | + | ಅಲ್ಲಿ | ಕಾಗದದಲ್ಲಿ |
ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಧ
1) ಪ್ರಾತಿಪದಿ/ ನಾಮಪ್ರಕೃತಿ
2) ಧಾತು
ಅವುಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದಕ್ಕೂ ಎರಡು ಬಗೆಯ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು ಸೇರುತ್ತವೆ.
1] ಪ್ರಾತಿಪದಿಕಕ್ಕೆ (ನಾಮಪ್ರಕೃತಿಗೆ) ನಾಮವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯ ಮತ್ತು ತದ್ಧಿತ ಪ್ರತ್ಯಯ ಸೇರುತ್ತದೆ.
2] ಧಾತು (ಕ್ರಿಯಾಪದ) ಕ್ರಿಯಾವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯ ಅಥವಾ ಆಖ್ಯಾತ ಪ್ರತ್ಯಯ ಮತ್ತು ಕೃತ ಪ್ರತ್ಯಯ ಸೇರುತ್ತದೆ.
1] ಪ್ರಾತಿಪದಿ: ನಾಮವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು ಸೇರುವ ಪ್ರಕೃತಿ (ಮೂಲಶಬ್ದ) ಗಳಿಗೆ ಪ್ರಾತಿಪದಿ ಅಥವಾ ನಾಮಪ್ರಕೃತಿ ಎಂದು ಹೆಸರು.
ಉದಾಹರಣೆ : ಪುಸ್ತಕ, ಶಾಲೆ, ಮನೆ, ಅದು, ರಾಜು
| ಪುಸ್ತಕ | + | ವನ್ನು | = | ಪುಸ್ತಕವನ್ನು |
| ಶಾಲೆ | + | ಗೆ | = | ಶಾಲೆಗೆ |
| ಮನ | + | ಇಂದ | = | ಮನೆಯಿಂದ |
| ಅದು | + | ಕ್ಕೆ | = | ಅದಕ್ಕೆ |
ಪಾತಿಪದಿಗಳಿಗೆ ಅಂದರೆ ನಾಮ ಪ್ರಕೃತಿಗೆ ನಾಮ ವಿಭಕ್ತಿಪ್ರತ್ಯಯಗಳು ಸೇರಿದರೆ ಅವುಗಳನ್ನು ನಾಮ ಪದ ಗಳೆನ್ನುವರು.
2] ಕ್ರಿಯಾ ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯ: (ಆಖ್ಯಾತ ಪ್ರತ್ಯಯ) ಕ್ರಿಯಾ ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯ ಸೇರುವ ಧಾತುಗಳಿಗೆ “ಕ್ರಿಯಾ ಪ್ರಕೃತಿ” ಎಂದು ಹೆಸರು.
ಉದಾಹರಣೆ : ಮಾತು, ಆಡು, ಕೇಳು, ನೋಡು, ಬರೆ, ಸೇರು, ಮಲಗು
| ಮಾತು | + | ಅನ್ನು | = | ಮಾತನ್ನು |
| ಆಡು | + | ವುದು | = | ಆಡುವುದು |
| ಕೇಳು | + | ವುದು | = | ಕೇಳುವುದು |
ಧಾತುಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ಕ್ರಿಯಾಪ್ರಕೃತಿಗೆ ಕ್ರಿಯಾವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯ ಅಥವಾ ಆಖ್ಯಾತ ಸೇರಿದರೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಕ್ರಿಯಾಪದ ಎನ್ನುವರು.
ಶಬ್ದಗಳ ಪ್ರಭೇದಗಳು
| ಜಾತಿಭೇದದಿಂದ ಬಂದ ಶಬ್ದಗಳು | ರೂಪಭೇದದಿಂದ ಬಂದ ಶಬ್ದಗಳು | ಅರ್ಥಭೇದದಿಂದ ಬಂದ ಶಬ್ದಗಳು |
|---|---|---|
| 1. ದೇಶ್ಯ ಶಬ್ದಗಳು | 1. ಸಿದ್ಧ ಶಬ್ದಗಳು | 1. ನಾಮಪದ |
| 2. ಅನ್ಯ ದೇಶ್ಯ ಶಬ್ದಗಳು | 2. ಸಾಧಿತ ಶಬ್ದಗಳು | 2. ಸರ್ವನಾಮ |
| 3. ತತ್ಸಮ ಶಬ್ದಗಳು | 3. ವಿಶೇಷಣ | |
| 4. ತದ್ಭವ ಶಬ್ದಗಳು | 4. ಧಾತು | |
| 5. ಅವ್ಯಯ |
ಜಾತಿ ಭೇದದಿಂದ ಶಬ್ದಗಳು
1] ದೇಶ್ಯ ಶಬ್ದಗಳು: ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿಯ ಅಚ್ಚಕನ್ನಡ ಪದಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಶಬ್ದಗಳನ್ನು ದೇಶ್ಯ ಶಬ್ದಗಳೆನ್ನುವರು.
2] ಅನ್ಯ ದೇಶ್ಯ ಶಬ್ದಗಳು: ಸಂಸ್ಕೃತ ಮತ್ತು ಪಾಕೃತ ಭಾಷೆಯ ಪದಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಉಳಿದ ಶಬ್ದಗಳನ್ನು ಅನ್ಯದೇಶ್ಯ ಶಬ್ದಗಳೆನ್ನುವರು.
3] ತತ್ಸಮ ಶಬ್ದಗಳು : ಸಂಸ್ಕೃತ ಪದಗಳು ಮೂಲರೂಪದಲ್ಲಿ ಯಾವ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದದೆ ಹಾಗೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಂಡ ಸಂಸ್ಕೃತ ಪದಗಳಿಗೆ ತತ್ಸಮ ಶಬ್ದಗಳೆನ್ನುವರು. (‘ತತ್ಸಮ’ ಎಂದರೆ ಸಂಸ್ಕೃತಕ್ಕೆ ಸಮ ಎಂದರ್ಥ)
4] ತದ್ಭವ ಶಬ್ದಗಳು : ಸಂಸ್ಕೃತ ಶಬ್ದಗಳಲ್ಲಿ ಅಲ್ಪ-ಸ್ವಲ್ಪ ಬದಲಾವಣೆಗೊಂಡು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಪೂರ್ಣ ಬದಲಾವಣೆಗೊಂಡು ಸೇರಿಕೊಂಡಿರುವ ಶಬ್ದಗಳಿಗೆ ತದ್ಭವ ಶಬ್ದಗಳೆನ್ನುತ್ತಾರೆ. (‘ ತದ್ಭವ’ ಎಂದರೆ ಸಂಸ್ಕೃತದಿಂದ ‘ಭವ’ ಹೊಂದಿದ್ದು/ ಹುಟ್ಟಿದ್ದು ಎಂದರ್ಥ)
ಜಾತಿ ಭೇದದಿಂದ ಬಂದ ಶಬ್ದಗಳು
1 ] ದೇಶ್ಯ ಶಬ್ದಗಳು/ ಅಚ್ಚ ಕನ್ನಡ ಪದಗಳು :
| ಅರೆ | ಕೈ | ಕಣ್ಣು | ಅವು | ಸಣ್ಣ |
| ಉಡು | ಕಾಲು | ಕಿವಿ | ಇವು | ದೊಡ್ಡ |
| ತೊಡು | ಮೂಗು | ತಣ್ಣಗೆ | ದನ | ಬಿಳಿದು |
| ತರು | ಬಾಯಿ | ಬೆಚ್ಚಗೆ | ಕರು | ಕರಿದು |
2 ] ಅನ್ಯ ದೇಶ್ಯ ಶಬ್ದಗಳು:
(i) ಹಿಂದುಸ್ತಾನಿ (ಪಾರ್ಸಿ – ಅರಬ್ಬೀ) ಶಬ್ದಗಳು
(ii) ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ನಿಂದ ಬಂದ ಶಬ್ದಗಳು
(iii) ಪರ್ಷಿಯನ್ ಭಾಷಾ ಶಬ್ದಗಳು
(iv) ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್ ನಿಂದ ಬಂದ ಶಬ್ದಗಳು
(v) ಹಿಂದಿ ಪದಗಳು
(i) ಹಿಂದುಸ್ತಾನಿ (ಪಾರ್ಸಿ – ಅರಬ್ಬೀ) ಶಬ್ದಗಳು
| ಕಚೇರಿ | ರೈತ | ಜಮೀನು | ನಕಲಿ | ಸವಾರ್ |
| ತಯಾರ್ | ಸಲಾಮು | ಮಂಜೂರು | ಜಮೀನ್ದಾರಿ | ದವಾಖಾನೆ |
| ಕಾರ್ಖಾನೆ | ಕಾನೂನು | ಹುಕುಂ | ಗುಲಾಮ | ಬಂದೂಕು |
| ಸರ್ಕಾರ | ರಸ್ತೆ | ದರ್ಬಾರ್ | ದಾಖಲ್ | ಹುಜೂರ್ |
(ii) ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ನಿಂದ ಬಂದ ಶಬ್ದಗಳು
| ರೈಲು | ಚೆಕ್ | ಟಿಕೆಟ್ | ಕಾಲೇಜು | ಜೈಲು |
| ಕೋರ್ಟ್ | ಪೋಸ್ಟ್ | ಹೊಟೆಲ್ | ಮೋಟಾರು | ಡ್ರೆಸ್ |
| ಬ್ಯಾಂಕ್ | ಟೇಬಲ್ | ರೂಂ | ಸ್ಕೂಟರ್ | ಬೈಸಿಕಲ್ |
| ರೋಡ್ | ಕಾರ್ಡ್ | ಸ್ಕೂಲ್ | ಆಪೀಸ್ | ಶರ್ಟ್ |
(iii) ಪರ್ಷಿಯನ್ ಭಾಷಾ ಶಬ್ದಗಳು
| ದಳ್ಳಾಳಿ | ಕರಾಮತ್ತು | ಕಿಮ್ಮತ್ತು | ಹುಜೂರು | ಕುರ್ಚಿ |
| ಮೊಕದ್ದಮೆ | ರವಾನೆ | ಅಮಲ್ದಾರ್ | ಜವಾಬ್ | ರಾಜಿ |
| ಸಖತ್ | ಕಾಯಿಲೆ | ಹವಾಲ್ದಾರ್ | ತ್ರಾಸ್ | ಕಾಗದ |
| ಮರ್ಜಿ | ಕರಾಬು | ಸುಬೇದಾರ್ | ರುಮಾಲ್ | ತಾರೀಖು |
(iv) ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್ ನಿಂದ ಬಂದ ಶಬ್ದಗಳು
| ಅಲ್ಮೈರ್ | ಚಾವಿ | ಪಗಾರ್ | ಬಾತು | ಸಾಬೂನು |
| ಆಸ್ಪತ್ರೆ | ಜಂಗಾಲ್ | ಪಗೋಡ | ಮೇಸ್ತ್ರಿ | ಪಾದ್ರಿ |
| ಇಸ್ತ್ರಿ | ತಂಬಾಕು | ಪಪ್ಪಾಯಿ | ಲಾಂದ್ರ | ಮೇಜು |
| ಕುಲಾಮ್ | ಇಸ್ಪೀಟು | ಪೀಪಾಯಿ | ಅಲಮಾರ | ಖರ್ಚು |
3 ] ತತ್ಸಮ ಶಬ್ದಗಳು ಮತ್ತು 4] ತದ್ಭವಗಳು
| ತತ್ಸಮ | ತದ್ಭವ | ತತ್ಸಮ | ತದ್ಭವ | ತತ್ಸಮ | ತದ್ಭವ |
|---|---|---|---|---|---|
| ಕನ್ಯಾ | ಕನ್ಯೆ | ಕಳ್ತೆ | ಕತ್ತೆ | ಕರ್ಣಾಟ | ಕನ್ನಡ |
| ಕನ್ಯಕಾ | ಕನ್ನಿಕೆ | ಕರ್ಪರ | ಕಪ್ಪರ | ಕಾರ್ಯ | ಕಜ್ಜ |
| ಕರ್ತರಿ | ಕತ್ತರಿ | ಕಸ್ತೂರಿ | ಕತ್ತುರಿ | ಕಾವ್ಯ | ಕಬ್ಬ |
| ಕಾಷ್ಠ | ಕಡ್ಡಿ | ಕುಕ್ಷಿ | ಕುಕ್ಕೆ | ಕುಬ್ಜ | ಗುಜ್ಜ |